آیا داروی ضد مالاریای کلروکین کووید-19 را درمان می نماید؟ - یزد بلاگ

داروی کلروکین برای درمان مالاریا و نیز برای درمان بیماری های خودایمنی لوپوس و آرتریت روماتوئید (التهاب روماتیسمی مفاصل) تایید شده است.

اما برای اینکه این دارو برای درمان کووید-19 تایید گردد، باید در کارآزمایی های بالینی ارزیابی گردد تا بی خطر بودن و موثر بودن آن ثابت گردد.پزشکان البته می توانند داروها را در صورتی که ضرورت ایجاب کند حتی در مواردی هنوز به تایید سازمان های ناظر نرسیده است، به کار ببرند، شیوه ای که به آن off-label می گویند.

اما دارویی که برای درمان مالاریا و لوپوس به کار می رود، چگونه می تواند ویروس جدید کرونا را مهار کند.

• سابقه کلروکین

کلروکین که در دهه 1940 ساخته شد، در سال 1949 تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را برای درمان مالاریا به دست آورد و مدت ها یک درمان معمول برای درمان این بیماری بود.

برای نخستین بار در سال 2005 در مقاله ای که در ژورنال ویروس شناسی منتشر شد، امکان استفاده از کلروکین و مشتق آن هیدروکسی کلروکین برای مهار ویروس کرونا پیشنهاد شد. این آنالیز نشان داده بود که کلروکین می تواند مانع از انتشار ویروس سارس- کرونا- 1- عامل شیوع نشانگان شدید حاد تنفسی یا سارس در سال های 2002-2003- در سلو ل های نخستی ها رشد داده شده در کشت های سلولی گردد (نخستی ها یکی از راسته های پستانداران شامل انسان ها، میمون ها و کپی ها است).

کلروکین از دو طریق با توانایی این ویروس برای تکثیر تداخل می نماید.

اول اینکه این دارو به بخش هایی از سلول به نام اندوزوم درون غشای سلولی وارد می گردد. اندوزوم اندکی اسیدی است، اما ساختار شیمیایی این دارو باعث می گردد pH آنها بالاتر فرایند و بازی تر شوند. بسیاری از ویروس ها از جمله ویروس سارس-کرونا برای اینکه اندوزوم ها را از غشای سلولی جدا و ماده ژنتیکی شان را آزاد نمایند و به تکثیرشان ادامه دهند، آنها را اسیدی می نمایند. کلروکین این مرحله اساسی را مهار می نماید.

بر اساس همان مقاله سال 2005، این دارو همچنین از اتصال ویروس کرونا به گیرنده ای به نام آنزیم مبدل آنژیوتانسین 2 (ACE2) جلوگیری می نماید. هنگامی که ویروس با پروتئین گل میخی خارجی اش به گیرنده ACE2 متصل می گردد، یک فرآیند شیمیایی را برمی انگیزد که ساختار این گیرنده را تغییر می دهد و به ویروس اجازه آلوده کردن سلول را می دهد. به نظر می رسد کلروکین در دوز کافی این فرآیند و تکثیر ویروس را به طور کلی مختل می نماید.

کارشناسان می گویند به نظر می رسد تاثیراتی که کلروکین بر روی ویروس سارس- کرونا 1 (عامل شیوع سارس در سال های 2002- 2003) انجام می دهد، بر روی ویروس سارس- کرونا 2 عامل شیوع کووید-19 هم ایجاد کند.

یک گروه پژوهشی به سرپرستی مانلی وانگ از آموزشگاه علوم چین در ماه فوریه این ایده را به آزمایش گذاشتند و دریافتند که کلروکین به طور موفقی از انتشار ویروس سارس- کرونای 2 در سلول های کشت شده انسانی جلوگیری می نماید.

• کارآزمایی های بالینی با کلروکین

گزارش های مقدماتی از چین، کره جنوبی و فرانسه نشان می دهد درمان با کلروکین دست کم تا حدی در درمان بیماران انسانی موثر بوده است و بعضی از بیمارستان ها در آمریکا نیز آن را برای بیماران تجویز نموده اند. همچنین سازمان غذا و داروی آمریکا دارد کارآزمایی های بالینی عظیم برای ارزیابی تاثیر این دارو را سازمان می دهد.

مقدار کم کلروکین در دسترس در چین و این حقیقت که مصرف بیش از حد یا اووردوز این دارو می تواند به مسمومیت حاد یا مرگ در انسان ها بینجامد، باعث شد گروه وانگ یک داروی نزدیک به آن یعنی هیدروکسی کلروکین را هم مطالعه نمایند. هیدروکسی کلروکین گرچه ساختار مشابهی با کلروکین دارد، سمیت کمتری در حیوانات نسبت به کلروکین دارد.

هیدروکسی کلروکین در حال حاضر هنوز به طور گسترده ای به عنوان درمانی برای لوپوس و آرتریت روماتوئید به کار می رود.

گروه وانگ هیدروکسی کلروکین را هم بر روی سلول های نخستی ها آزمایش کردند و این دارو از تکثیر ویروس سارس- کرونا 2 جلوگیری کرد. این پژوهشگران نتیجه کارشان را در 18 مارس در ژورنال Cell Discovery منتشر کردند.

هفت کارآزمایی بالینی تا 23 فوریه در سایت رجیستری کارآزمایی های بالینی چین برای آزمایش تاثیربخشی هیدروکسی کلروکین بر ضد عفونت کووید-19 ثبت شده است.

دانشگاه مینه سوتا در آمریکا نیز در حال آنالیز این موضوع است که آیا هیدروکسی کلروکین می تواند افرادی را که با بیماران کووید-19 زندگی می نمایند، از سرایت ویروس حفظ کند یا نه.

گرچه مدتی طول می کشد تا نتایج این کارآزمایی های بالینی مشخص گردد، یک مزیت کلروکین و هیدروکسی کلروکین برای درمان کووید-19 این است که عوارض جانبی این داروها کاملا شناخته شده هستند. هر دوی این داروها در دوزهای معمول تجویز شده به خوبی تحمل می شوند، البته ممکن است در درصدی از موارد باعث درد شکم، تهوع، استفراغ، سردرد و در موارد نادرتری خارش شوند.

یک عارضه نادر این داروها هم این است که در مصرف در دوزهای بالا در سال های بسیار ممکن است باعث آسیب شبکیه چشم (رتینوپاتی) شوند.

هر دوی این داروها می توانند با داروهای دیگر تداخل نمایند و در صورت مصرف همزمان با داروهای دیگر باید دوزهایشان تنظیم شوند.

افرادی که دچار بیماری پوستی پسوریاز هستند، نباید هیچکدام از این دو دارو را مصرف نمایند. این دو دارو همچنین در شکل فعلی شان نباید در افراد دچار اختلال ریتم قلب و افراد دچار اختلال کار کلیه یا کبد مصرف شوند.

نماشو: نماشو، طراحی سایت، سئو، چاپ و طراحی گرافیکی را به ما بسپارید.